Technologiczne nadzieje w czasach legislacyjnej gorączki — relacja z II Kongresu Lendtech

23 września odbył się II Kongres Lendtech, który zgromadził ponad 250 uczestników z szeroko pojętej branży digital lending. Interesujące wystąpienia i debaty, gromkie brawa oraz odważne wizje rozwoju poszczególnych fintechów skutecznie przykryły poczucie środowiskowego zwątpienia, związanego z niepewną sytuacją legislacyjną.

Polska branża pożyczkowa to w ostatnich latach mistrz biegu z przeszkodami — i choć mniejsi oraz więksi zawodnicy mają już sporo w nogach, nie jest wcale powiedziane, że największy szczyt nie jest dopiero przed nami.

Stawienie mu czoła prawdopodobnie będzie możliwe dzięki konsolidacji na rynku, podkręceniu rozwiązań technologicznych, opcjom cross-sellingowym lub wkroczeniu ku nowym branżom.

Prześledźmy główne trendy i zagadnienia, o których mówiono najwięcej na scenie oraz w kuluarach tegorocznego Lendtechu.

Dane przedstawione przez Jarosława Rybę, prezesa Zarządu Polskiego Związku Instytucji Pożyczkowych.

Pandemiczna czkawka i pożegnanie offline’u?

Pandemiczny okres i zaciśnięcie pozaodsetkowych kosztów pożyczek były dla branży prawdziwą terapią szokową, nic więc dziwnego, że ten temat regularnie przewijał się w wystąpieniach. Zgodnie z danymi przedstawionymi przez prezesa Zarządu PZIP Jarosława Rybę 2020 roku nie przetrwało około 100 podmiotów pożyczkowych, zawieszając lub kończąc swoją działalność.

Pozostała część branży nie miała się wiele lepiej, 527 branych pod uwagę instytucji pożyczkowych osiągnęło w 2020 roku stratę netto w wysokości 89 milionów złotych. Tylko najwięksi gracze potrafili odnaleźć się w nowej rzeczywistości — zaledwie 16 spółek zanotowało zysk powyżej miliona złotych.

Były to głównie instytucje przygotowane technologicznie na pełny zwrot ku działaniom on-line. Pandemia przyśpieszyła zmiany zachowań konsumenckich i większość zaproszonych prelegentów potwierdziła, że ich zdaniem rozwiązania offlinowe w branży to już raczej pieśń przeszłości. Szczególnie za pożyczaniem online jako jedyną słuszną drogą optował Piotr Siwiec, prezes mocno technologicznego AIQLABS.

Ostatnim obrońcą offline’u zdawał się być prezes Everest Finanse Zbyszko Pawlak, który postulował, że osób nieprzygotowanych technologicznie nie można pozostawić samemu sobie. Poza tym wypracowane przez lata bezpośrednie kanały sprzedaży można skutecznie wykorzystać, proponując inne produkty i usługi.

Legislacyjne zagrożenia

Komu się jednak wydawało, że legislacyjne przeszkody znikną na zawsze po 1 lipca 2021 roku (nastąpił wtedy powrót do starych wysokości pozaodsetkowych kosztów pożyczek), może się srogo rozczarować. Co rusz w parlamencie pojawiają się nowe projekty branżowych regulacji.

Wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł wspomina o objęciu instytucji pożyczkowych nadzorem KNF oraz ponownym obniżeniu maksymalnych pozaodsetkowych kosztów udzielanych zobowiązań. Tego testu mogą nie wytrzymać szczególnie mniejsi pożyczkodawcy.

Nie jest więc zaskakujące, że nastrój niepewności udzielał się uczestnikom tegorocznego Lendtechu. Prowadzenie działalności w takich warunkach nie jest łatwe, a dodatkowo ciągle zmieniające się prawo odstrasza potencjalnych inwestorów.

Prezesi firm pożyczkowych nie tracą jednak animuszu. Finansowo 2021 rok jest już zdecydowanie lepszy, dodatkowo, co podkreśliła prezes zarządu Vivus Finance Ewa Wernerowicz, dialog z ustawodawcą jest w naszym kraju mimo wszystko możliwy. W innych państwach niekorzystne dla branży ustawy były wprowadzane z dnia na dzień bez najmniejszych konsultacji z instytucjami pożyczkowymi.

Konsolidacja rynku pożyczkowego

Gdy dana branża dojrzewa lub jest “pod ostrzałem”, najczęściej dochodzi do konsolidacji na rynku, choć na razie w krainie digital lending tego rodzaju konsolidacja odbywa się raczej poprzez bankructwa, a nie przejęcia. Prelegenci wspominali, że w branży pożyczkowej przejęcie konkurenta nie zawsze jest fortunne, ponieważ najczęściej nie spowoduje ono uzyskania dostępu do nowych grup klientów i danych.

Coś jednak może być na rzeczy, warto więc obserwować potencjalne przejęcia, szczególnie jeśli rynek znów stanie się trudny po wiszących nad branżą zmianach ustawodawczych.

Nawiasem mówiąc, w naszym segmencie porównywarek pożyczkowych i kredytowych konsolidacja już ma miejsce. Grupa Wirtualna Polska (właściciel Totalmoney) przejęła portal 17banków, a nasz Finelf (właściciel Czerwonej Skarbonki) zakupił cenioną porównywarkę Chwilowo.pl.

W Debacie Liderów sektora pożyczkowego wystąpili prezesi: Anna Kowalewska (Aventus Group), Zbyszko Pawlak (Everest Finanse), Ewa Wernerowicz (Vivus Finance), Piotr Siwiec (AIQLABS)

Platformizacja, czyli życie na jeden klik

Szeroko omawianą tendencją, powiązaną z przestawieniem wajchy ku rozwiązaniom onlinowym, była także platformizacja. Skoro aż 19 milionów Polaków korzysta ze swoich aplikacji bankowych, firmy pożyczkowe także muszą dostosować się do tego trendu. Swoje appki mają już Vivus i Szybka Gotówka, a pewnie za rogiem czają się kolejne premiery.

Warto jednak platformizacji nie rozumieć tylko w kontekście przenoszenia offlinowych usług do aplikacji. Chodzi także o wielofunkcyjność — np. platforma bankowa pozwoli nam nie tylko wziąć kredyt czy założyć konto oszczędnościowe, ale także załatwić coś w urzędzie poprzez profil zaufany, wystawić fakturę czy naładować telefon. Rozumieją to twórcy wirtualnych banków — np. prawdopodobnie aplikacje Aion Banku czy Raiffeisen Digital Banku pozwolą stać się po czasie naszym prawdziwym centrum dowodzenia.

VAS — pożyczka z bonusem

W pewnym stopniu powiązane są z tym tzw. VASy, czyli value-added services. Sprzedaż pożyczek wraz z ubezpieczeniem czy pakietem zdrowotnym może być metodą na poradzenie sobie z kapryśnym ustawodawstwem. Prezesi firm pożyczkowych wspominali, że niewątpliwie tą drogą może udać się branża, choć wejście w nową gałąź produktową zawsze wiąże się z potrzebą nabycia odpowiedniego “know how”.

Prezes Everest Finanse Zbyszko Pawlak wyraził nadzieję, że już niedługo produkty dodatkowe będą stanowić aż 60% przychodu w offlinowej sprzedaży jego spółki.

Dane za cenę złota — social scoring tuż za rogiem?

II Kongres Lendtech był przyczynkiem także do rozmów o zbieraniu i wykorzystywaniu danych. Na konferencji pojawił się znany dostawca rozwiązań scoringowych Self Learning Solutions, Tide Software zaprezentował narzędzia do oczyszczania bazy numerów telefonicznych, a Jarosław Furmaniak z ERIF omówił m.in. przyzwyczajenia konsumenckie pokolenia Z, które nie różnią się wcale tak drastycznie od działań starszych kredyto- i pożyczkobiorców.

Interesująca była także debata dostawców usług fintech – „Trendy, bariery i perspektywy”. Poza wspomnianą już platformizacją, omawiany był m.in. scoring behawioralny, który w najbliższych latach może wykorzystywać elementy social scoringu. Potencjalnym tego efektem mogłaby być np. scoringowa niechęć instytucji finansowych do osób prowadzących niezdrowy tryb życia, potwierdzony częstymi płatnościami w fast-foodach czy sklepach monopolowych.

Płatności odroczone — przyszłość czy ślepa uliczka?

Wisienką na torcie były rozmowy o płatnościach odroczonych. Ten pożyczkowy kierunek z powodu wygody, którą daje klientom, wydaje się być nieunikniony. Według prognoz udział “Buy Now Pay Later” w światowych metodach płatności e-commerce urośnie do 2024 roku z 2,1% do 4,2%, a w Europie będzie to aż 13,6%.

Wiele firm rozbudowuje swoje portfolio w tym zakresie, a kolejni duzi gracze e-commerce podpisują umowy z dostawcami usług BNPL. Mimo rewolucyjnego charakteru płatności odroczonych, biznesy oparte na tym modelu zwykle nie wypracowują jeszcze zysków. Ma to związek z tym, że zbyt wielu konsumentów spłaca swoje zobowiązanie w okresie bezodsetkowym.

Możliwe, że wyjściem z tej sytuacji będzie… wyjście poza granicę Polski ze swoimi usługami. Krajowy potentat BNPL PayPo przymierza się do ekspansji zagranicznej.

Raport mniejszości — transparentny głos w Twojej firmie

Z kolei Finelf podczas Kongresu Lendtech zagościł z wystąpieniem “Raport mniejszości – o transparentności w digital lending”. Czy chodziło nam o przewidywanie przyszłości, opisane w wizjonerskiej powieści Philipa K. Dicka? Raczej o transparentność działań, dzięki której łatwiej o branżowe zaufanie.

Jak podkreślała nasza Head of Sales, Milena Zielińska:

Transparentność można rozumieć bardzo różnie, dla nas jest to szczerość, która wzmacnia relacje i może procentować w przyszłości. Takie podejście jest doceniane przez naszych partnerów biznesowych. Zamiast ogólnych zapewnień, pokazujemy dokładne liczby, które pozwalają na rzeczywiste określenie wzajemnych oczekiwań. Gra w otwarte karty bywa ryzykowna, ale ryzyko w służbie klarowności cenimy sobie wyżej niż mętne i niekonkretne negocjacje.

Miejmy więc nadzieję, że raport mniejszości stanie się niedługo raportem większości i naturalną rynkową praktyką.

Polska Mapa Lendtech

Na koniec kongresu zaprezentowano także Polską Mapę Lendtech, dzięki której możliwe jest szybkie objęcie wzrokiem szerokiej i różnorodnej branży, jaką jest digital lending. Miło nam znaleźć się w tak zaszczytnym gronie.

Dziękujemy za świetną organizację Kongresu i do zobaczenia za rok!

Polska Mapa Lendtech 2021 zaprezentowana pod koniec Kongresu. Znajdziemy na niej aż 113 firm z różnych gałęzi digital lending. Źródło: lendtech.pl/post/polska-mapa-lendtech-2021

Powrót